การฝึกที่ประเทศญี่ปุ่น ตอนที่ 1 การเดินทางและความสำคัญของผู้ฝึก

1.สถานที่ฝึกและการเดินทาง

การเดินทางไปญี่ปุ่นครั้งนี้ ไปช่วงวันที่ 1-7 มีนาคม 2558 จุดประสงค์หลักๆก็คือ ไปฝึกบูจินกัน บูโด ไทจุสสึ พวกเราไปฝึกอยู่ 3 ที่ คือ

1. Hombu Dojo
2. Ayase
3. Kashiwa

โรงฝึกทั้ง 3 แห่ง จะเดินทางไปด้วยรถไฟและการเดินเท้าเป็นหลัก สำหรับรถไฟที่ญี่ปุ่นเป็นการเดินทางที่สะดวกมาก เนื่องจากตรงเวลามากๆ ทำให้สามารถกำหนดเวลาที่ใช้ในการเดินทางได้ และเนื่องจากแต่ละโรงฝึกจะอยู่ห่างจากสถานีรถไฟพอสมควร ใช้เวลาเดินเท้าไปอีกประมาณ 15-20 นาทีโดยประมาณ วันแรกที่ไปฝึกที่ Hombo Dojo เป็นตอนเช้าช่วงเวลา 09:00-11:00 น, เดินจากสถานีไปประมาณ 15 นาที ก็ยังเดินกันโดยที่ยังไม่ได้คิดอะไรมาก ด้วยความตื่นเต้นจากการเดินทางและอะไรหลายๆอย่างที่ไม่เคยพบเห็น

แต่พอถึงช่วงวันท้ายๆ โดยเฉพาะที่ Kashiwa ต้องเดินผ่านสวนสาธารณะ ตอนเวลา 6โมงเย็น อากาศหนาวๆประมาณ 5-10 องศา เดินไปถึงสถานที่ฝึกใช้เวลาประมาณ 20-25 นาที ฝึกเสร็จตอน 3 ทุ่ม ต้องเดินกลับทางเดิมอีก เดินแบบนี้เกือบทุกคนที่ไปฝึกมาใช่เฉพาะพวกเรา ระหว่างเดินผมก็คิดว่า พวกผมโชคดีมากๆที่ไปฝึกโดยที่มีอาจารย์เอกอยู่ด้วย คอยแนะนำทั้งเรื่องการเดินทาง เรื่องสถานที่ ตารางรถไฟ อาหาร ที่พัก แทบจะทุกเรื่อง พาไปแนะนำตัวกับอาจารย์มาซึอะกิ อาจารย์ชิราอิชิ และอาจารย์ท่านอื่น คอยแนะนำเรื่องการฝึก มารยาทต่างๆ ในโรงฝึก จนทำให้การฝึกเป็นไปอย่างเรียบร้อย ผมลองคิดถึงตอนที่อาจารย์เอกมาฝึกที่ญี่ปุ่นครั้งแรก ไม่รู้จักใครเลย มาคนเดียว ไม่มีคนรู้จัก โรงฝึกไปทางไหนก็ต้องหาเอง รู้เลยว่าตอนนั้นอาจารย์ต้องพยายามมากแค่ไหนกว่าจะได้ไปฝึกแต่ละครั้ง

คิดถึงตอนทำกลุ่มฝึกที่ประเทศไทย มักจะมีคนโทรฯมาถามรายละเอียดต่างๆอยู่เสมอ แล้วก็จะมีคนบ่นให้ฟังอยู่บ่อยๆว่า “สถานที่ฝึกอยู่ไกล เดินทางลำบาก จะมีโครงการเปิดโรงฝึกที่ใกล้ๆบ้านมั่งมั๊ย” ทั้งๆที่สถานที่ฝึกแต่ละที่ อยู่ใกล้ถนนใหญ่ ใกล้ป้ายรถเมล์ อย่างโรงฝึกที่ตึกช้างก็มีรถเมล์ผ่านหลายสาย เดินทางสะดวก ก็ยังมีคนบ่นถึงความลำบากในการเดินทาง ไม่ว่าง ไม่มีเวลา เวลาว่างไม่ตรงกันมั่ง ดูเหมือนทุกอย่างจะเป็นปัญหาไปเสียหมด บางคนก็อยากจะฝึกมากเลย แต่กลัว ไม่กล้ามาฝึกเพราะไม่มีเพื่อนมาด้วย ไม่รู้จักใคร ไม่มีประสบการณ์ในการฝึกมาก่อน และก็อีกหลายๆสาเหตุ ทำให้ไม่สามารถมาฝึกได้ แต่ที่โทรฯมาคุยให้ผมฟัง ก็แค่อยากบอกเฉยๆว่า อยากมาฝึก แค่นั้นเอง

จากการที่เดินทางไปฝึกที่ญี่ปุ่นครั้งนี้ ผมเองก็พูดภาษาญี่ปุ่นไม่ได้เลยฟังก็ไม่ออก ภาษาอังกฤษก็ไม่เก่ง เวลาฝึกก็มีอาจารย์เอกคอยช่วยแปลให้ มีน้องๆที่ไปด้วยคอยช่วยเหลือในหลายๆเรื่อง ไปฝึกวันแรกเจอฝนตก วันที่ 2เดินจนรองเท้าพังจนต้องซื้อกาวมาติดเพื่อให้มันใช้ได้ วันไหนพยากรณ์อากาศบอกว่าฝนตกก็ต้องพกร่มติดตัวตลอด อากาศก็หนาวๆ แต่มันทำให้ผมได้รู้ว่า การเดินทางไปฝึก มันไม่ได้เกี่ยวว่าสถานที่ฝึกอยู่ไกลแค่ไหนหรือเดินทางลำบากแค่ไหน มันอยู่ที่ว่าเราเองตั้งใจกันมากแค่ไหนที่จะเดินทางไปฝึก พยามยามกันมากพอหรือยังที่จะไป และถ้าตั้งใจจริงๆ พยายามขจัดอุปสรรคต่างๆที่ละนิด ทุกอย่างก็จะไม่ใช่ปัญหาใหญ่สำหรับเราเลย

2.ความสำคัญของคู่ฝึก

วันแรกที่ไปฝึกที่ Hombu Dojo คลาสของอาจารย์ชิราอิชิ ตอนเช้า 09:00-11:00น. เนื่องจากเพิ่งย้ายโรงฝึกมาที่นี่ ใหม่ๆ ผมก็เลยเดาเอาว่าคงจะมีคนจากหลายๆประเทศอยากมาเห็นโรงฝึกใหม่ คนก็เลยเยอะมาก ส่วนใหญ่เป็นชาวต่างชาติ อาจารย์เอกเลยแนะนำว่า ให้จับคู่กันเองก็ได้ เนื่องจากไม่รู้ว่าใครเป็นใคร บางคนที่เห็นแต่งตัวเหมือนมาเที่ยวเล่นมากกว่า บางคนก็มาโชว์หกสูง โชว์ตีลังกาอยู่กลางโรงฝึกทั้งๆที่คนอื่นนั่งพักกันอยู่ ดูเหมือนคนไม่รู้จักกาละเทศะ ไม่รู้จักเรื่องมารยาท แต่มีคนที่ไปด้วยกันบางคนได้คู่ฝึกเป็นชาวต่างชาติ ตอนฝึกเสร็จก็มานั่งคุยกัน ทำให้รู้ว่า พวกนี้บางคนจะไม่ค่อยสนใจสิ่งที่อาจารย์สอน เวลาฝึกจะทำไปคนละอย่าง มั่นใจในตัวเองมากไป อีกทั้งบางคนยังชอบสอนคู่ของตัวเองด้วยทั้งๆที่ไม่เหมือนกับเทคนิคที่อาจารย์ชิราอิชิทำให้ดู เวลาอาจารย์ให้ฝึกก็ยืนจับกลุ่มคุยกัน เจอแบบนี้เข้าทำให้ฝึกไม่ได้เลย ก็ทำใจเย็นๆแล้วก็หาวิธีเปลี่ยนคู่เอาตอนช่วงพัก

ผมเจอประสบการณ์กับตัวเองตอนไปฝึกที่ Kashiwa วันนั้นคนน้อย ช่วงแรกจับคู่กับคุณเต้ แล้วก็มีคนญี่ปุ่นอีกคนหนึ่ง เป็น 3 คนสลับกัน ก็ไม่มีปัญหาอะไรกับการฝึก พอหลังจากพักช่วงแรกก็ไปจับคู่กับคนญี่ปุ่นอีกคนหนึ่งท่าทางจะฝึกมานานแล้ว ผมคิดว่าเขาต้องเก่งมาก พอเริ่มได้สักพักผมก็รู้เลยว่าทุกอย่างไม่เหมือนอย่างที่ผมคิด เขาเก่งก็จริง แต่ก็มีอีโก้สูงด้วย ในขณะที่ผมพยายามทำตามที่อาจารย์ชิราอิชิสอน เขาก็จะพยายามให้ผมทำตามเขา ผมทำไม่เหมือนที่เขาทำ เขาก็จะส่ายหน้าเหมือนบอกว่าไม่ใช่ แล้วก็ทำให้ผมดู ซึ่งผมก็ดูแล้วว่าไม่เหมือนที่อาจารย์สอน ผมก็เลยไม่ทำ เขาเองก็คงคิดว่าผมสอนยากสอนเท่าไรก็ทำไม่ได้สักที สรุปคือช่วงนั้นผมไม่ได้ฝึกในแบบที่อาจารย์สอนเลย

คู่ฝึกของเราเป็นสิ่งสำคัญมากในการฝึก ถ้าได้คู่ฝึกที่ดี เข้าใจเรื่องการฝึกหรือวิธีการฝึก จะทำให้การฝึกของเราก้าวหน้าได้มากขึ้น ในทางตรงข้าม ถ้าคู่ฝึกของเราไม่เคยตั้งใจที่จะฝึก ไม่มีสมาธิ ไม่ตั้งใจฟังที่อาจารย์สอนไม่สนใจจะดูเทคนิคที่อาจารย์ทำให้ดู พอมาเข้าคู่ฝึกกับเรา ก็จะทำให้เราไม่สามารถฝึกได้เลย การฝึกวันนั้นของเราก็จะไม่มีความรู้อะไรเพิ่มขึ้นมา

ที่สำคัญไปกว่านั้น ตัวเราเองก็ควรจะทำตัวให้เป็นคู่ฝึกที่ดี ตั้งใจฝึกฝน ตั้งใจเรียนรู้ เพื่อให้การฝึกในแต่ละครั้งมีประโยชน์ทั้งสองฝ่าย และคนที่มาเข้าคู่ฝึกกับเราก็จะรู้สึกดีตามไปด้วย ที่สำคัญในขณะที่เราไปฝึก เราไปฝึกในฐานะนักเรียน ไม่ใช่อาจารย์ เพราะฉะนั้นหน้าที่ในการสอนต้องเป็นอาจารย์เท่านั้น เรามีหน้าที่แค่ฝึกไม่ใช่มัวแต่ไปสอนคนอื่นทั้งๆตัวเองก็ยังทำไมได้ แบบนั้นไม่สมควร หรือถ้าคู่ฝึกเราอยากให้เราแนะนำก็ควรจะบอกความรู้สึกของเราว่าเป็นอย่างไร ไม่ใช่บอกว่าแบบไหนถูกแบบไหนผิด

เกรียงศักดิ์ เทพโยธิน
สายดำระดับ 5 บูจินกัน บูโด ไทจุสสึ